علت حساسیت دندان و روشهای درمان آن
حساسیت دندان یکی از مشکلات شایع دهان و دندان است که بسیاری از افراد در طول زندگی خود آن را تجربه میکنند. این مشکل معمولاً به صورت درد یا ناراحتی در دندانها هنگام مصرف غذاها یا نوشیدنیهای سرد، گرم، شیرین یا حتی اسیدی ظاهر میشود. در این مقاله، به بررسی علل حساسیت دندان و روشهای موثر برای درمان حساسیت دندان میپردازیم.
درمان حساسیت دندان
علت حساسیت دندان چیست؟
حساسیت دندان زمانی اتفاق میافتد که لایه محافظ دندانها، یعنی مینای دندان، از بین میرود یا لثهها تحلیل میروند. این موضوع باعث میشود عاج دندان (دنتین) که زیر مینای دندان قرار دارد، در معرض محرکهای خارجی مانند سرما، گرما یا اسید قرار گیرد. عاج دندان حاوی هزاران لولهی میکروسکوپی است که به عصب دندان متصل هستند. هنگامی که این لولهها در معرض محیط دهان قرار میگیرند، محرکها به راحتی به عصب دندان منتقل شده و باعث درد میشوند.
مهمترین علل حساسیت دندان عبارتند از:
مسواک زدن نادرست: استفاده از مسواکهای سفت یا فشار زیاد هنگام مسواک زدن میتواند باعث ساییدگی مینای دندان و تحلیل لثه شود.
بیماریهای لثه: التهاب لثه و بیماریهای پریودنتال میتوانند باعث تحلیل لثه و قرار گرفتن ریشه دندان در معرض محرکها شوند.
ساییدگی دندان: دندانقروچه یا فشار دادن دندانها روی هم میتواند مینای دندان را از بین ببرد.
مصرف غذاها و نوشیدنیهای اسیدی: نوشیدنیهایی مانند نوشابه، آبمیوههای اسیدی و غذاهای حاوی سرکه میتوانند مینای دندان را ضعیف کنند.
استفاده از محصولات سفیدکننده دندان: برخی از مواد سفیدکننده دندان حاوی مواد شیمیایی هستند که میتوانند باعث حساسیت دندان شوند.
ترمیمهای دندانی: پرکردگیها، روکشها یا سایر ترمیمهای دندانی ممکن است باعث حساسیت موقت شوند.
روشهای تشخیص حساسیت دندان
قبل از شروع درمان حساسیت دندان، تشخیص دقیق علت مشکل بسیار مهم است. دندانپزشک با معاینه دقیق دندانها و لثهها میتواند علت حساسیت را شناسایی کند. در برخی موارد، ممکن است نیاز به عکسبرداری با اشعه ایکس باشد تا مشکلات پنهان مانند پوسیدگی دندان یا عفونت ریشه تشخیص داده شود.
روشهای درمان حساسیت دندان
درمان حساسیتهای دندان به علت و شدت مشکل بستگی دارد. در ادامه، به برخی از روشهای موثر برای کاهش یا از بین بردن حساسیت دندان اشاره میکنیم:
1. استفاده از خمیردندان مخصوص دندانهای حساس
یکی از سادهترین روشهای درمان حساسیت دندان، استفاده از خمیردندانهای مخصوص دندانهای حساس است. این خمیردندانها حاوی موادی مانند پتاسیم نیترات یا استرانسیوم کلراید هستند که به بستن لولههای عاج دندان کمک میکنند و از انتقال محرکها به عصب دندان جلوگیری میکنند. برای نتیجهگیری بهتر، بهتر است این خمیردندانها به طور منظم و حداقل به مدت دو هفته استفاده شوند.
2. تغییر روش مسواک زدن
مسواک زدن نادرست یکی از علل اصلی حساسیت دندان است. برای کاهش حساسیت، بهتر است از مسواکهای نرم استفاده کنید و فشار زیادی به دندانها وارد نکنید. همچنین، مسواک زدن با حرکات دایرهای و ملایم میتواند از ساییدگی مینای دندان جلوگیری کند.
3. استفاده از فلوراید
فلوراید یک ماده معدنی است که به تقویت مینای دندان و کاهش حساسیت کمک میکند. دندانپزشک ممکن است استفاده از ژل یا دهانشویههای حاوی فلوراید را تجویز کند. این محصولات به بستن لولههای عاج دندان و کاهش درد کمک میکنند.
4. درمان بیماریهای لثه
اگر حساسیت دندان ناشی از تحلیل لثه یا بیماریهای لثه باشد، درمان این مشکلات میتواند به کاهش حساسیت کمک کند. در برخی موارد، ممکن است نیاز به جراحی لثه برای پوشاندن ریشه دندان باشد.
5. محافظت از دندان در برابر ساییدگی
اگر دندانقروچه یا فشار دادن دندانها روی هم باعث حساسیت شده است، استفاده از محافظ دندان (نایت گارد) میتواند از ساییدگی مینای دندان جلوگیری کند. این محافظها معمولاً توسط دندانپزشک ساخته میشوند و در طول شب استفاده میشوند.
6. ترمیم دندانهای آسیبدیده
در مواردی که حساسیت دندان ناشی از پوسیدگی، ترک یا شکستگی دندان باشد، دندانپزشک ممکن است پرکردگی، روکش یا سایر ترمیمهای دندانی را توصیه کند. این روشها نه تنها به کاهش حساسیت کمک میکنند، بلکه از آسیب بیشتر به دندان نیز جلوگیری میکنند.
7. درمان ریشه دندان
در موارد شدید، زمانی که حساسیت دندان ناشی از آسیب به عصب دندان باشد، ممکن است نیاز به درمان ریشه (عصبکشی) باشد. در این روش، عصب آسیبدیده برداشته میشود و فضای داخل دندان تمیز و پر میشود. این روش معمولاً آخرین راهحل برای درمان حساسیتهای دندان است.
8. تغییر رژیم غذایی
کاهش مصرف غذاها و نوشیدنیهای اسیدی میتواند به جلوگیری از ضعیف شدن مینای دندان کمک کند. همچنین، نوشیدن آب پس از مصرف مواد اسیدی میتواند به خنثی کردن اسیدها و محافظت از دندانها کمک کند.
9. استفاده از روشهای لیزر درمانی
در برخی موارد، دندانپزشک ممکن است از لیزر برای کاهش حساسیت دندان استفاده کند. این روش با بستن لولههای عاج دندان، درد و ناراحتی را کاهش میدهد. لیزر درمانی یک روش غیرتهاجمی و موثر برای درمان حساسیت دندان است.
پیشگیری از حساسیت دندان
پیشگیری همیشه بهتر از درمان است. برای جلوگیری از ایجاد حساسیت دندان، میتوانید اقدامات زیر را انجام دهید:
از مسواک نرم و روش صحیح مسواک زدن استفاده کنید.
از مصرف بیش از حد غذاها و نوشیدنیهای اسیدی خودداری کنید.
به طور منظم به دندانپزشک مراجعه کنید تا مشکلات دندانی در مراحل اولیه تشخیص داده شوند.
اگر دندانقروچه دارید، از محافظ دندان استفاده کنید.
از محصولات مراقبت از دهان و دندان حاوی فلوراید استفاده کنید.
نتیجهگیری
حساسیت دندان یک مشکل شایع است که میتواند به دلایل مختلفی ایجاد شود. خوشبختانه، روشهای متعددی برای درمان حساسیت دندان وجود دارد که میتوانند به کاهش یا از بین بردن درد و ناراحتی کمک کنند. از خمیردندانهای مخصوص دندانهای حساس گرفته تا روشهای پیشرفتهتری مانند لیزر درمانی، هر کدام میتوانند بسته به علت و شدت مشکل موثر باشند. با رعایت نکات پیشگیرانه و مراجعه منظم به دندانپزشک، میتوانید از ایجاد حساسیت دندان جلوگیری کنید و سلامت دهان و دندان خود را حفظ کنید.
اگر شما هم از حساسیت دندان رنج میبرید، بهتر است هر چه سریعتر به دندانپزشک مراجعه کنید تا علت مشکل شناسایی شده و بهترین روش درمانی برای شما تجویز شود. با توجه به پیشرفتهای اخیر در زمینه دندانپزشکی، درمان حساسیت دندان امروزه بسیار موثر و کمتهاجمی است.